آگوست
خواص ادویه ها و تاثیرشون روی سلامتی
تا حالا شده وقتی درِ کابینت ادویه ها رو باز می کنین، یه ترکیب خوشایند از عطرهای مختلف به مشامتون بخوره و بی اختیار لبخند بزنین؟ ادویه ها یکی از جذاب ترین بخش های آشپزخونه هستن؛ ترکیب رنگ، بو، طعم و حتی خاطره. از یه ته دیگ زعفرونی گرفته تا یه خوراک مرغ پرادویه یا پاپریکای روی سیب زمینی تنوری… همه شون به کمک همین پودرهای جادویی شکل می گیرن.
اما جدا از طعم و رنگ، خواص ادویه ها برای سلامتی هم اون قدر زیاد و شگفت انگیزه که اگه بشناسیمشون، نگاهمون به این پودرهای پر عطر و طعم عوض میشه! تو این مقاله هم از فواید ادویه ها میگیم، هم از تفاوت هاشون با چاشنی ها، و هم سراغ چند نکته جالب درمورد ادویه ها میریم:
ادویه ها فقط برای طعم نیستن
خیلی از ما وقتی اسم ادویه میاد، یاد طعم دار کردن غذا یا عطر خاص یه خورشت یا سوپ می افتیم. ولی واقعیت اینه که ادویه ها فقط برای مزه دار کردن غذا نیستن. قرن هاست که مردم در سرتاسر دنیا، از خواص ادویه ها برای درمان و پیشگیری از بیماری های مختلف استفاده می کنن.
تقریباً همه ادویه ها خواص درمانی و مواد معدنی و ویتامین های فراوان دارن. بعضی هاشون ضد التهاب هستن، بعضی ها آنتی اکسیدان قوی دارن، بعضی هم به کنترل قند یا کلسترول کمک می کنن.
خواص ادویه ها
بیاین با هم بریم سراغ چند تا از محبوب ترین ادویه ها و ببینیم هر کدوم چه خواصی برای سلامتی دارن:
- زعفران: زعفران پر از آنتی اکسیدانه، به بهبود خلق و خو کمک می کنه و طبق تحقیقات، می تونه نشانه های افسردگی خفیف تا متوسط رو کاهش بده. همچنین برای سلامت قلب، تنظیم خواب و حتی تسکین دردهای قاعدگی هم مفیده. زعفران ترکیبی به نام «کروسین» داره که خاصیت ضدافسردگی داره. قدرت آنتی اکسیدانی زعفران از خیلی از میوه ها هم بالاتره!
- ادویه کاری: کاری ترکیبی از ادویه های مختلفه و از جمله فوایدش می شه به خاصیت ضد سرطانی، کمک به گوارش، تقویت ایمنی بدن و کاهش التهاب اشاره کرد. کاری برای سلامت پوست و کبد هم مفیده
- زردچوبه: کورکومین، ماده اصلی زردچوبه خاصیت ضدالتهابی قوی داره و خیلی از پزشک های طب سنتی و نوین ازش برای درمان التهاب مفاصل، بیماری های گوارشی و… استفاده می کنن. برای جذب
بهتر کورکومین، زردچوبه رو با فلفل سیاه مصرف کنین. چون ماده ای به نام پایپرین توی فلفل هست که جذب کورکومین رو تا ۲۰۰۰ درصد افزایش می ده! - فلفل سیاه: فلفل سیاه فقط یه ادویه تنده نیست. این ادویه ساده پر از آنتی اکسیدانه، به هضم غذا کمک می کنه، و خواص ضد باکتریایی داره. همونطور که گفتیم، فلفل سیاه ماده ای به نام پایپرین داره که باعث افزایش جذب مواد مغذی دیگه مثل کورکومین (در زردچوبه) می شه.
- پاپریکا: پر از ویتامین C، A و E ! ضد التهابه و می تونه به سلامت چشم ها، پوست و سیستم ایمنی کمک کنه.
ادویه ها و چاشنی ها چه فرقی دارن؟
شاید براتون سوال شده باشه که تفاوت ادویه ها و چاشنی ها در چیه و چرا بعضی از ادویه ها رو چاشنی هم میدونیم. جوابش اینجاست:
ادویه (Spice) معمولاً از قسمت های خشک گیاه مثل دانه، ریشه، پوست، یا گل تهیه می شه. مثل دارچین، فلفل، زنجبیل، میخک، زردچوبه و… ادویه بیشتر رو بوی غذا تاثیر داره!
چاشنی (Seasoning) بیشتر به ترکیب هایی می گن که برای طعم دار کردن غذا استفاده می شن و ممکنه شامل نمک، شکر، سرکه، آبلیمو، و حتی سس های آماده باشن. اما گاهی مواردی مثل آویشن، فلفل، ادویه های ترکیبی و… هم چاشنی محسوب میشن. چاشنی اثر اصلی رو روی طعم غذا میذاره!
با این تعریف بعضی ادویه ها چاشنی به حساب میان، اما بعضی چاشنی ها هیچ ارتباطی با ادویه ها ندارن!
نکات جالب و علمی درباره خواص ادویه جات
- هل خاصیت ضد باکتریایی داره و توی بعضی فرهنگ ها ازش برای تازه کردن نفس و جلوگیری از پوسیدگی دندان استفاده می شه.
- زنجبیل یه روش طبیعی برای از بین بردن حالت تهوعه.
- پاپریکا یه منبع عالی از آنتی اکسیدان هاست و توی برخی نمونه ها حتی از بلوبری هم قوی تر عمل می کنه!
- در یک مطالعه در مجله Phytotherapy Research نشون داده شد که مصرف روزانه زعفران (۳۰ میلی گرم) می تونه با داروی ضد افسردگی فلوکستین رقابت کنه! البته که در مصرف زعفران هم نباید خودسرانه عمل کنیم و زیاده روی در مصرف هر ماده غذایی اشتباهه!
نکات جالب درباره ادویه ها
- در قرون وسطی، ادویه هایی مثل فلفل اون قدر ارزشمند بودن که به جای پول ازشون استفاده می کردن! یه کیسه فلفل ارزشش از طلا هم بیشتر بود!
- “راه ادویه” یه مسیر تجاری معروف بود که شرق و غرب رو به هم وصل می کرد. همین راه باعث شکل گیری بسیاری از شهرهای بندری و ثروت امپراتوری ها شد.
- رومی ها از زعفران نه فقط برای طعم غذا، بلکه برای عطر دادن به لباس و حمام هم استفاده می کردن!
- در هندوستان، پودر کاری نه فقط یه ادویه غذایی، بلکه یه بخش جدی از طب آیورودا به حساب میاد که قرن هاست برای تعادل بدن و ذهن ازش استفاده می شه.
و در پایان:
ادویه ها فقط در ظاهر و عطر و طعم عجیب و شگفت انگیز نیستن! ادویه ها دنیای وسیعی از انواع خواص مختلف و تاثیرات فوق العاده دارن که با مصرف متناسب و به اندازه شون میتونن تو بهبود طعم غذا و کیفیت رژیم غذایی تاثیرگذار باشن، و البته به سلامت بدن و سیستم ایمنی هم کمک کنن.
دنیای ادویه ها پیچیده تر از اونه که فقط به یه سری ادویه محدود تو غذاهای ثابت قانع شیم! پس این بار موقع خرید ادویه، انواع مختلفی رو تو غذاهای جدید تر امتحان کنید و از کشف طعم های جدید همراه با استفاده از خواص فوق العاده لذت ببرید.